Boşanmada Velayet ve Ortak Velayet Uygulaması *2024
Ortak velayet, Türk hukuk sisteminde velayet davalarında yeni bir uygulamadır. Medeni Kanun düzenlemesi ve bugüne kadarki uygulamaya göre, boşanma sonucunda müşterek çocukların velayeti anne veya babadan birisine verilir. Diğer tarafla çocuk arasında şahsi ilişki tesis edilerek görüşme günleri belirlenir.
Bu uygulama halen devam etmekle birlikte, boşanmadan sonra ortak velayet kullanımı da Türk hukuk sistemine girmiştir.
İçerik
Boşanmada Çocuğun Velayeti Kime Verilir?
Her ne kadar toplumda kız çocuklarının velayetinin babaya, erkek çocuklarının velayetinin ise anneye verileceği gibi yanlış bir algı varsa da, bu algı hiçbir bilgiye dayanmayan, hukuk dışı ve temelsiz bir varsayımdır. Velayet davalarında, bu şekilde kesin kurallar yoktur. Velayet konusunda hakimin öncelikle çocuğun menfaatini gözetme yükümü vardır.
Hatta anlaşmalı boşanma davalarında bile, hakim her ne kadar taraflar arasındaki boşanma protokolü ile bağlı olsa da, müşterek çocuğun velayeti ve iştirak nafakası konusunda takdir yetkisine sahip olup, taraflara protokol dışında bir çözüm önerebilmektedir.
Velayetin Kime Verileceği Nasıl Belirlenir?
Yukarıda belirttiğimiz gibi, çocuğun velayetinin anne veya babadan hangisine verileceği konusunda hakimin dikkate alacağı ilk kriter çocuğun menfaatidir. Bu kriter doğrudan velayetin maddi durumu daha iyi olan tarafa verilmesi anlamı taşımaz. Örneğin, yeni doğmuş ve emzirme dönemindeki bir çocuğun velayeti, çocuğun hayatını tehlikeye sokacak olağanüstü koşullar bulunmadıkça, anneye verilecektir.
Yine yaş itibari ile anne bakımına ve sevgisine muhtaç küçük yaştaki çocuğun velayetinin de normal şartlarda anneye verilme olasılığı daha yüksek olmaktadır. Ancak annenin yaşamının çocuğun fiziksel ve psikolojik gelişimini önemli ölçüde olumsuz etkileme durumunun varlığı halinde velayetin babaya verilmesi yönünde kararlar verilmektedir. Müşterek çocuğun, değerlendirme yapabilecek bir yaşa gelmiş olması durumunda anne ve babanın sosyal şartları yanında çocuğun görüşüne de başvurulmakta ve bu görüş etkili olabilmektedir.
Türkiye’de Ortak Velayet Uygulaması
Türkiye hukuk sisteminde ve bugüne kadar süregelen uygulamalarda, anne ve babaya çocuğun ortak velayetinin verilmesi mümkün olmamıştır. Hatta yurtdışında verilmiş olan ortak velayet kararlarının tanınması ve tenfizi talepleri de, ortak velayet konusu Türkiye mevzuatında bulunmadığından kamu düzenine aykırı bulunarak reddedilmiştir.
Ancak “Türkiye’ nin 14 Mart 1985 tarihinde imzaladığı uluslararası sözleşme protokolünün onaylanmasının 25 Mart 2016 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan 6684 sayılı kanunla uygun bulunması” Türkiye hukuku açısından da ortak velayet yolunu açmış ve Yargıtay 2. Hukuk Dairesi, Türkiye’de ortak velayetin mümkün olduğuna dair 20.02.2017 tarihli ilk kararını vermiştir.
Yukarıda değinilen iç hukukumuz ve kamu düzeni kavramı ile ilgili açıklamalara göre somut olay değerlendirildiğinde “ortak velayet” düzenlemesinin, Türk kamu düzenine “açıkça” aykırı olduğunu ya da Türk toplumunun temel yapısı ve temel çıkarlarını ihlal ettiğini söylemek mümkün değildir.
O halde mahkemece, MÖHUK m. 17/1 gereğince, İngiliz vatandaşı olan tarafların müşterek milli hukuklarındaki velayete ilişkin düzenlemeler dikkate alınarak, işin esasına girilip tüm deliller birlikte değerlendirilerek “ortak velayet” istemine ilişkin davayla ilgili bir karar vermek gerekirken, istemin Türk kamu düzenine aykırı olduğu belirtilmek suretiyle, yazılı şekilde hüküm kurulması, bozmayı gerektirmiştir.
Mersin Velayet Avukatı Desteği İçin
Boşanma Sonucunda Ortak Velayet
Yabancı mahkemelerce verilen velayet kararlarının tenfizi dışında da Türkiye’de görülen boşanma davalarında ortak velayete hükmedilebilmektedir. Ancak bu uygulama hala çok sınırlı olup, mahkemelerce tarafların bu konuda anlaşmaları aranmaktadır. Yani Türkiye’de ortak velayet ya anlaşmalı boşanma ya da tarafların bu konuda anlaşmış oldukları velayet değişikliği davalarında mümkün olmaktadır.
Velayet Değişikliğinde Yetkili Mahkeme
Müşterek çocuğun velayeti talebi boşanma davası ile birlikte yapılabileceği gibi, velayetin tekrar düzenlenmesine dair dava her zaman açılabilir.
Velayet davasında yetkili mahkeme, davalı tarafın bulunduğu yerdeki aile mahkemeleridir. Mesela velayeti elinde bulunduran taraf Mersin’de yaşıyorsa, velayet davası Mersin aile mahkemelerinde görülecektir.
Açılacak velayet davasında, yine belli yaşın üzerindeki çocukların psikolog eşliğinde veya aracılığı ile görüşleri alınacak, çocukların fiziksel ve ruhsal gelişimleri için en sağlıklı ortamın belirlenmesi için yapılacak araştırma ve rapor sonuçlarına göre bir karara varılacaktır.
Velayet değişikliği davaları hakkında ayrıntılı bilgi için Velayetin Değiştirilmesi başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.
Velayet Davası Ne Kadar Sürer?
Boşanma davası içerisinde velayet konusunda da bir çekişme olması durumunda velayet konusu da boşanma davası sonucunda bir hükme bağlanacaktır. Bu durumda bu davanın süresi de boşanma davasına bağlı olacaktır. Ancak mahkeme dava başında talep halinde velayetin, dava sonuna kadar tedbiren taraflardan birisine verilmesine karar verebilir.
Boşanma davasından sonra açılacak velayet davalarının ne kadar süreceği ise yine bu dava içerisinde yapılacak araştırmaların sonuçlanması ve delillerin toplanma süresine bağlı olacaktır. Hiçbir dava çeşidi için kesin bir süre belirlemek mümkün değilse de, olağan koşularda velayet davasının yerel mahkemede sonuçlanması ortalama 6 – 8 ay içerisinde mümkün olabilmektedir.
Davaların sonuçlanma süresini etkileyen faktörler hakkında Dava Ne Kadar Sürer? başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.
Çocuğun mutat meskeninin değiştirilmesi, velayet hakkı ihlali, uluslararası çocuk kaçırma ve çocuk iadesi davaları hakkında Uluslararası Velayet, Çocuk Kaçırma ve Çocuk İadesi başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.
Velayet davasında çocuğun üstün yararı, onun fiziksel ve psikolojik ihtiyaçlarının ön planda tutulması demektir. Gerek boşanma sonucunda velayetin belirlenmesi, gerekse de velayet değişikliği davalarında mahkeme, anne baba arasındaki çekişmeden bağımsız olarak çocuğun menfaatlerini ön planda tutarak karar verir.
Velayet, çocuğun menfaatinin gerekli kıldığı hallerde değiştirilir. Velayet sahibi ebeveynin bakım görevlerini yerine getirmemesi, çocuğun temel ve eğitim ihtiyaçlarını karşılayamaması veya genel yaşam tarzının çocuğun sağlığını ve gelişimini tehlikeye sokması velayet değişikliğine yol açar. Bununla birlikte çocuğun diğer ebeveynle şahsi ilişki kurmasını engellemek de velayet kaybına yol açabilir.
Boşanmada velayet, çocuğun üstün yararı dikkate alınarak düzenlenir. Çocuğun yaşı ve ihtiyaçları velayet düzenlemesinde etkilidir. Eşler arasında velayetin kimde kalacağı veya ortak velayet konusunda anlaşma varsa velayet düzenlemesi bu anlaşmaya göre yapılır.
Mersin velayet avukatı desteği ile velayet değişikliği davaları, iştirak nafakası gibi aile hukuku davaları hakkında bilgi için avukatlık ofisimize ulaşabilirsiniz .
Çekişmeli ve anlaşmalı boşanma, tazminat, velayet, nafaka gibi Mersin’de aile hukuku avukatı çalışma alanları için bkz. Mersin Boşanma Avukatı
Aile hukuku, uluslar arası hukuk ve tüm avukatlık faaliyet alanlarımıza buradan ulaşabilirsiniz: Mersin Avukatlık Bürosu
iyi günler ben bir babayım 9 yaşinda bi erkek çocugum var bosanma davası acmak istyorum beklentim sadece velayeti almak 9 yas için hakim genelde nasl kararlar vermektedir ? annenin cocuga piskolojik siddet uyguladıgı telefon kamerasndan kayıtlarım var bunlar delil sayılir mı
Merhaba, velayet davalarında, çocuğun psikolojik ve biyolojik gelişimi başta olmak üzere bir çok faktör dikkate alınarak her olayın özelliğine göre kararlar verilmektedir. Çocuğun yaşı tek başına bir kriter oluşturmamakla birlikte, yaşı büyüdükçe anneye bağımlılığın azalacağı ve velayetin babaya verilme şansının da anne ile eşitleneceği söylenebilir. Ancak belirttiğim gibi, bu değerlendirmede bir çok faktör etkili olabilir. Bu nedenle somut durumunuz ve elinizdeki deliller konusunda, bulunduğunuz yerdeki bir avukatla daha ayrıntılı görüşüp hukuki yardım almanız sağlıklı olacaktır.
velayet davası sonucu aldıgım 5 yasındakı ogluma gerekcelı kararda nafakadan soz edılmemıs dosyam ıstınaf mahkemesınde kesınlesme asamasında tekrar nafaka davasımı açmam lazım yoksa ıstınaf eksıkleri tamamlıyormu?
sorunuzdan dosyanın durumu anlaşılamıyor.
Öncelikle velayet kararı ile birlikte iştirak nafakasına kendiliğinden hükmedilmez. Davada böyle bir talebiniz olmamışsa mahkemece bu konuda karar verilmemiş olması doğal ve hukukidir. Bu durumda iştirak nafakası için yeni bir dava açmanız gerekir.
Nafaka talep ettiğiniz halde mahkemece talebiniz reddedildi veya bu konuda bir karar verilmedi ise ve siz bu yönden dosyayı istinaf mahkemesine taşıdı iseniz, istinaf mahkemesi bu yöndeki itirazını inceleyip, mahkeme kararının bozulmasına veya onaylanmasına karar verecektir. İstinaf incelemesinde böyle bir konuda “tamamlama” diye bir şey mümkün değildir. Hükmün bozulmasına karar verilirse dosya hükmü veren yerel mahkemeye gönderilecek ve yerel mahkeme bozma nedeni doğrultusunda dosyayı tekrar ele alacaktır.
Teşekkür ederim
Hollanda ki mahkeme çocukların velayeti bana verilmiştir. Bu Hollanda mahkeme kararı Türkiye’de geçerlimi. Eski eşim Türkiye’de suan velayet davası açmış. Ben çocuklarla Hollanda’da yasıyoruz. Buradaki karar geçerlimi Türkiye’de. Geçerli değilse Çocuklar Hollanda’da benim yanımda yasıyor nasıl bir sonuç çıkar Türkiye’deki davadan?
Hollanda’da verilmiş olan mahkeme kararının Türkiye’de geçerli olması ve uygulanabilmesi için tanıma ve tenfizi gereklidir. Velayet konusunda öncelikle Hollanda mahkeme kararının Türkiye’de tenfizini sağlamanız gerekir. Aksi halde Türkiye’de velayet için tekrar bir yargılama yapılacak ve yeni bir karar çıkabilecektir. Yurt dışı velayet kararının tenfizinin sağlanması halinde ise karşı taraf, karardan sonraki yeni olay ve olgulara dayanmıyor ise dava daha önce verilmiş bir mahkeme kararı olduğundan reddedilecek veya yabancı mahkeme kararı bu davada delil niteliği taşıyabilecektir.
Bu konuda atılabilecek somut adımların değerlendirilmesi ve Türkiye’deki davanın takibi için bir avukattan hukuki yardım almanızı öneririz.
merhaba;
eşimle 5 yıldır evliyiz. anlaşamadık ve boşanmaya karar verdik. 3 yaşında bir oğlumuz var. eşim çocuğun velayeti için ortak velayet talep ediyor. ben velayeti bana verilsin istiyorum ancak sırf benden boşansın diye protokolde onun istediği gibi yazacağım. eşim işsiz ve üzerinde 3-4 adet icra dosyaları var. etrafa da borcu var. ben ise kamuda 6 senedir çalışıyorum. sormak istediğim şu; hakim çocuğun velayetini ortak velayet olarak kabul eder mi? yoksa eşimin çalışmaması borcunun olması ve çocuğun yaşının küçük olması velayeti bana vermesini sağlar mı? şimdiden teşekkürler..
Anlaşmalı boşanmada her ne kadar hakimin müşterek çocuk ile ilgili konulara müdahale yetkisi varsa da, ortak velayet konusunda anlaşmanız durumunda bu yönde karar verileceğini düşünüyorum.
merhaba ben ve eski eşim hem ingiliz hem türk vatandaşıyız. 2015 yılında boşandık ve boşanma kararında çocuğumuz için ortak velayete ve fakat çocuğun sürekli oturum yeri e ikametinin benim yanımda olmasına karar verildi. Boşanma kararı türkiyede tanındı. Ancak türk nüfus müdürlüğünce ihbar edilerek velayet altında olmayan çocuğun tespit edildiği gerekçesiyle velayetin düzenlenmesi davası açılmış. bu davada ben ve eski eşim ilişkili kişi olarak geçiyoruz. Mahkeme ortada evlilik olmadığı gerekçesiyle çocuğun velayetini anneye bırakmış. Bu tamamen belçika kararına aykırı bir durum. verilen kararı 15 gün içinde temyiz edebileceği yazıyor. Temyiz işe yrar mı yoksa ayrı bir dava mı açmam gerekir. yardımcı olursanız sevinirim
Merhaba eşim beni sürekli aldatıyor hepsi kanıtlı msjlar ses kayıtları resım falan ben çalışmıyorum 4 yasında bı oğlum var ve esım velayetını avukata verecegı 30.000 karşılığında alacağını söylüyor bu durumda ben oğlumun velayetını alabılır mıyım
Parayla velayet satın almak mümkün değildir. Bir avukattan hukuki yardım almanızı öneririz. Ekonomik durumunuz elverişsiz ise baronun adli yardım bürosuna başvurup avukat atanmasını isteyebilirsiniz.