Uluslararası Boşanma Davaları

Uluslararası boşanma davaları, eşlerden en az birisinin yabancı uyruklu veya yurtdışında bulunduğu davaları ifade eder. Uluslararası evliliklerin artmasıyla boşanma, velayet ve boşanma sonucunda malpaylaşımı davaları da uluslararası hukukun alanına girmiştir. Farklı milliyete mensup eşler herhangi bir ülkede evlenip yine tercih ettikleri bir ülkede yaşayabilirler. Eşler hangi ülkede evlenmiş ve nerede yaşıyor olursa olsun Türkiye’de boşanma davası açabilirler.

Uluslararası Boşanma Davalarında Uygulanacak Hukuk

Eşlerin milliyeti, boşanmada uygulanacak hukukun belirlenmesi bakımından önemlidir. Milletlerarası Özel Hukuk Kanunu’nda boşanma davalarında hangi ülke hukukunun uygulanacağı belirtilmiştir.

Boşanma ve ayrılık sebepleri ve hükümleri, eşlerin müşterek millî hukukuna tâbidir. Tarafların ayrı vatandaşlıkta olmaları hâlinde müşterek mutad mesken hukuku, bulunmadığı takdirde Türk hukuku uygulanır.

(MÖHUK m. 14)

Buna göre Türkiye’de açılan boşanma davalarında;

• Eşler aynı milliyetten ise müşterek milli hukukları (örneğin her ikisi de Türk vatandaşı ise Türk hukuku),
• Eşler ayrı milliyetten ise birlikte yaşadıkları ülke hukuku,
• Aynı ülkede yaşamıyorlarsa (müşterek mutad meskenleri yoksa) Türk hukuku uygulanır.

İlginizi Çekebilir : Avusturya Boşanma Kararının Türkiye’de Tanınması

Eşlerden Birinin Yurtdışında Bulunması

Eşlerden birisinin yurtdışında bulunması halinde boşanma davasında en büyük problemi yurtdışı tebligat işlemleri oluşturur. Boşanma davasının görülebilmesi için öncelikle davalı eşe resmi yoldan tebligat yapılması gerekir. Boşanma davasının davalı eşe tebliği tamamlanmadan duruşma yapılması ve boşanma delillerinin toplanma aşamasına geçilmesi mümkün değildir.

Boşanma dava dilekçesinin davalı eşe tebliğinden sonra boşanma delilleri toplanır ve karar verilir. Boşanma davasında verilen kararın kesinleşmesi için gerekçeli kararın da davalıya tebliği şarttır. Yani uluslararası boşanma davalarında yurtdışına en az iki defa tebligat yapılması gerekir.

Yurtdışında bulunan davalıya tebligat, Tebligat Kanunu hükümlerine göre yapılır. Yurtdışı tebligat usulü eşin Türk veya yabancı uyruklu olmasına göre değişir.

İlginizi Çekebilir : Hollanda Boşanma Kararının Türkiye’de Tanınması

Anlaşmalı Boşanmada Yurtdışında Olma Sorunu

Anlaşmalı boşanmanın şartlarından birisi de eşlerin birlikte hakim huzuruna çıkmasıdır. Ancak eşlerden birisinin veya her ikisinin de yurtdışında bulunması gibi nedenler, buna engel teşkil edebilmektedir. Bu tür durumlarda, yurtdışında bulunan eş veya eşlerin her ikisinin de boşanma avukatına vekaletname vermesi halinde, anlaşmalı boşanma kadar kısa bir sürede sonuç alınabilmektedir.

Eşler boşanma ve tüm sonuçları hakkında anlaşmaya varmış fakat yurtdışında bulundukları için duruşmaya katılamıyorsa, dava usulen çekişmeli boşanma davası olarak açılsa da, dosyanın avukatla takibi halinde tek celsede boşanma sağlanabilmektedir. Ancak bunun için tanık dinletilmesi şart olmaktadır.

Yabancı Uyruklu Eşten Boşanma

Yabancı uyruklu eşe karşı Türkiye’de boşanma davası açılabilir. Yabancı ülkede bulunan yabancı uyruklu eşe tebligat, bir takım işlemler gerektiren ve zaman alan bir iştir. Bunun için öncelikle eşin güncel yurtdışı adresinin bilinmesi gerekir. Adresin bilinmemesi halinde yurtdışı makamlarından adres araştırması istenebilse de, bu işlemler büyük oradan davayı sürüncemede bırakabilmektedir.

Türkiye’de açılan boşanma davasında öncelikle dava dilekçesi ve mahkeme evrakı davalının diline tercüme edilir. Yurtdışı tebligat harcı ve ilgili ülke tarafından istenen masrafın gerekli yerlere ödenir. Tercüme edilmiş evrak Dışişleri Bakanlığı tarafından, ilgili ülkenin yetkili makamlarına gönderilir. Yabacı ülke yetkili makamları tebligat işleminin sonucunu bakanlığa, Dışişleri Bakanlığı da boşanma davasının görüldüğü mahkemeye bildirir. Bu şekilde tebligat yapılmış olur.

İlginizi Çekebilir : İsveç Boşanma Kararının Türkiye’de Tanınması

Yurtdışında Bulunan Türk Eşten Boşanma

Yurtdışında bulunan Türk vatandaşı eşe karşı açılan boşanma davasında da davalı eşe tebligat yapılması şarttır. Ancak yurtdışında yaşayan Türk vatandaşına tebligat usulü, yabancı uyrukluya tebligat usulünden farklıdır. Yabacı ülkede bulunan Türk vatandaşına tebligat doğrudan Türk temsilciliği aracılığı ile yapılır. Boşanma dilekçesi ve mahkeme evrakı, tercüme işlemi olmaksızın, doğrudan davalı eşin bulunduğu ülkedeki Türkiye konsolosluğu veya büyükelçiliğine gönderilir. Yine ilgili yerlere yurtdışı tebligat harcının yatırılması gerekir. Türk temsilciliği, tebligat sonucunu doğrudan boşanma davasına bakan mahkemeye bildirir ve tebligat bu şekilde yapılmış sayılır.

Yurtdışında Bulunan Muhatabın Adresinin Bulunamaması

Yurtdışına gönderilen mahkeme evrakı muhataba tebliğ edilememişse bu durum da yetkili makamlarca mahkemeye bildirilir. Tebligatın yapılamaması üzerine mahkeme yine aynı kanallardan adres araştırması isteyebilir. Adres araştırmasından bir sonuç alınamaması halinde Tebligat Kanunu hükümleri uyarınca ilanen tebligat yoluna gidilir. Yurtdışına ilanen tebligat tüm olağan yolların denenmesinden sonra başvurulabilen oldukça pahalı ve çok uzun zaman alan bir işlemdir. Bu nedenle yurtdışı bağlantılı bir çok boşanma davası bu aşamada sürüncemede kalmaktadır.

Yurtdışında Boşanma Türkiye’de Geçerli Mi?

Yurtdışında boşanma Türkiye’de kendiliğinden geçerli olmaz. Bunun için uluslararası boşanma kararının tanınması ve tenfizi gerekir. Yabancı ülke mahkeme ve idari makamları tarafından verilen boşanma kararlarının tanınması iki yolla mümkündür. Birinci yol Nüfus Hizmetleri Kanunu 27/A maddesi uyarınca boşanma kararının nüfus müdürlüğü kanalıyla nüfus siciline kaydıdır. Bu işlem yurtdışında konsolosluk tarafından da yapılabilir. Yurtdışı boşanma kararının bu şekilde dava olmadan tanınabilmesi için kanun bazı şartlar aramıştır. Nüfus Hizmetleri Kanunu 27/A maddesi uyarınca dava olmadan tanıma işleminin şartları hakkında Yurtdışı Boşanma Kararının Nüfus Kaydına İşlenmesi başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.

Yabancı mahkemece verilen boşanma kararının Türkiye’de uygulanabilmesinin diğer yolu ise tanıma ve tenfiz davasıdır. Nüfus Hizmetleri Kanunu 27/A maddesinin uygulanma imkanı bulunmayan hallerde yabancı boşanma kararı ancak dava yolu ile tanınabilir.

Boşanma davaları konusundaki sorularınız için Boşanma Avukatına Soru Sor danışma hizmetinden yararlanabilirsiniz.

Uluslararası Boşanma Konusunda Sorulan Sorular

Yurtdışı ve uluslararası boşanma avukatı alanında hizmet veren avukatlık büromuza; tanıma ve tenfiz, uluslararası velayet ve çocuk iadesi konularında hukuki destek için ulaşabilirsiniz. Hukuk ofisimiz, Mersin aile hukuku avukatı uzmanlık alanındaki tüm davalarda en iyi avukat desteği sunulmaktadır.