Boşanma Davası Nasıl Açılır ve Aşamaları Nelerdir? (Baştan Sona Boşanma Süreci)

Boşanma davası nasıl açılır? Hangi mahkemeye başvurulur? Boşanma dilekçesi nasıl yazılır? Boşanma davasında neler sorulur? Boşanma kararının kesinleşmesi ne kadar sürer?

Boşanma avukatlarına en sık sorulan bu soruların yanıtları yazı içeriğinde yer almaktadır.

Boşanma Davası Nasıl Açılır?

Boşanma davaları, anlaşmalı ve çekişmeli olmak üzere iki usulde görülebilir. Bir yıldan uzun süren evliliklerde, eşlerin tüm şartlarda anlaşması halinde anlaşmalı boşanma mümkün olur. Eşlerden birisinin boşanmak istemediği, tek taraflı boşanma davaları ise çekişmeli boşanma davası usulünde görülür. Yine her iki tarafın da boşanmak istediği, ancak maddi konular ve velayet konusunda anlaşamadıkları durumda da dava çekişmeli olur.

Gerek anlaşmalı gerekse de çekişmeli boşanma davası öncelikle yazılacak bir boşanma dilekçesi ile açılır. Boşanma dava dilekçesi, Hukuk Mahkemeleri Kanunu’nda aranan unsurları içermelidir. Aksi halde eksiklerin tamamlanması için mahkeme davacıya süre verir. Verilen sürede eksikler tamamlanmazsa dava usulden reddedilir.

Birinci fıkranın (a), (d), (e), (f) ve (g) bentleri dışında kalan hususların eksik olması hâlinde, hâkim davacıya eksikliği tamamlaması için bir haftalık kesin süre verir. Bu süre içinde eksikliğin tamamlanmaması hâlinde dava açılmamış sayılır.

(HMK m.119/2)

Anlaşmalı Boşanma Dilekçesi

Anlaşmalı boşanma dilekçesinin kanunda aranan temel şartları taşıması yeterlidir. Anlaşmalı boşanma davasında, eşler arasında bir çekişme bulunmadığından, boşanma nedenleri incelenmez ve delil toplanmaz. Bu nedenle, anlaşmalı boşanma dilekçesinde, evlilik içerisinde yaşanan olayların ayrıntılı şekilde anlatılmasına gerek bulunmaz.

Çekişmeli Boşanma Dilekçesi

Çekişmeli boşanma, anlaşmalı boşanmadan daha komplike ve uzun bir süreçtir. Çekişmeli dava dilekçesinin, kanunda belirtilen asgari unsurları taşıması yeterli olmaz. Dava dilekçesi, boşanma davasının temelini oluşturur ve tüm yargılama bu temel üzerine inşa edilir. Dava dilekçesinin gerektiği gibi hazırlanmaması, haklı bir davanın reddine sebep olabilir. Bu nedenle çekişmeli boşanma davalarında, gerek dilekçenin hazırlanmasında, gerekse de dava takibinde mutlaka profesyonel bir boşanma avukatı desteği alınmalıdır.

Dava dilekçesinde yer alması gereken zorunlu unsurlar HMK 119. maddesinde sayılmıştır.

Dava dilekçesinde aşağıdaki hususlar bulunur:
a) Mahkemenin adı.
b) Davacı ile davalının adı, soyadı ve adresleri.
c) Davacının Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası.
ç) Varsa tarafların kanuni temsilcilerinin ve davacı vekilinin adı, soyadı ve adresleri.
d) Davanın konusu ve malvarlığı haklarına ilişkin davalarda, dava konusunun değeri.
e) Davacının iddiasının dayanağı olan bütün vakıaların sıra numarası altında açık özetleri.
f) İddia edilen her bir vakıanın hangi delillerle ispat edileceği.
g) Dayanılan hukuki sebepler.
ğ) Açık bir şekilde talep sonucu.
h) Davacının, varsa kanuni temsilcisinin veya vekilinin imzası.

(HMK m.119/1)

Boşanma Davasının Aşamaları Nelerdir?

Anlaşmalı Boşanma Davası Nasıl Görülür?

Anlaşmalı boşanma davasının açılması ve boşanma protokolünün sunulması sonrasında mahkemece bir duruşma günü belirlenir. Duruşma günün belirlenmesi ve gerekli usuli işlemlerin tamamlanması noktasında anlaşmalı boşanma avukatının desteği büyük rol oynar.

Anlaşmalı boşanma için her iki tarafın duruşmada hazır bulunması şarttır. Eşlerden birisinin duruşmaya katılmaması veya katılıp da boşanmak istemediğini beyan etmesi halinde anlaşmalı boşanma olmaz.

İlginizi Çekebilir : Anlaşmalı Boşanmadan Vazgeçme

Davacı eş anlaşmalı boşanma duruşmasına katılmazsa ne olur?

Davacı eş duruşmaya katılmazsa dosya işlemden kaldırılır. İşlemden kaldırılan dosya yasal süresi içerisinde yenilenmezse, davanın açılmamış sayılmasına karar verilir.

Davalı taraf anlaşmalı boşanma duruşmasına katılmazsa ne olur?

Davalı taraf duruşmaya gelmezse, anlaşmalı boşanma mümkün olmaz. Bu durumda davacı eş dilerse davasına çekişmeli boşanma davası olarak devam edebilir. Bunun için mahkeme davacı eşe, çekişmeli boşanma dilekçesini sunmak için süre verir. Bu süre içerisinde dilekçe sunulursa, davaya çekişmeli boşanma davası olarak devam edilir.

Davacı eş davasına devam etmek istemezse, feragat beyanıyla davanın reddine karar verilir.

Çekişmeli Boşanma Davasının Aşamaları Nelerdir?

Çekişmeli boşanma davasında, dilekçeler, öninceleme, tahkikat ve karar aşamaları bulunur.

Dilekçeler aşaması, tarafların karşılıklı olarak dilekçelerini sundukları aşamadır. Dilekçeler aşaması tamamlanmadan duruşma günü verilemez ve önincelemeye geçilemez.

Boşanma Davasında Dilekçeler Aşaması

Boşanma davası, dava dilekçesinin mahkemeye sunulması ve gerekli masrafın yatırılması ile başlar. Davanın açılmasından sonra yapılacak ilk işlem dava dilekçesinin davalı eşe usule uygun şekilde tebliğ edilmesidir.

• Davalı eşin, dilekçenin kendisine tebliğinden itibaren iki haftalık cevap süresi bulunur. Davalı, bu süre içerisinde cevap dilekçesini sunmazsa, davaya cevap ve delil sunma hakkını kaybeder. Davalı eş dilerse cevap dilekçesi ile birlikte karşı boşanma davası açabilir.
• Süresi içerisinde cevap dilekçesi sunulursa, bu dilekçe de davacı tarafa tebliğ edilir ve cevaba cevap dilekçesi sunmak için iki haftalık süre verilir.
• Son olarak bu dilekçeye karşı davalı eşin de aynı süre içerisinde ikinci cevap dilekçesi sunma hakkı bulunur.

İkinci cevap dilekçesinin sunulması veya süresinin dolmasıyla dilekçeler aşaması tamamlanmış olur.

Boşanma Davasında Öninceleme Aşaması

Dilekçeler aşamasının tamamlanmasından sonra mahkeme tarafları öninceleme duruşmasına çağırır. Önincelemede, taraflar arasındaki uyuşmazlıklar ve karşılıklı talepler tespit edilir. Yetki ve görev itirazı gibi ilk itirazlar öninceleme duruşmasında incelenir. Öninceleme duruşmasının tamamlanmasıyla tahkikat aşamasına geçilir.

Boşanma Davasında Tahkikat ve Delillerin Toplanması

Tahkikat, boşanma delillerinin toplandığı aşamadır. Tahkikat duruşmalarında, dosya ele alınarak delillerin toplanması için gerekli işlem ve yazışmaların yapılması konusunda ara kararlar verilir. Boşanma davalarında yazılı usul geçerlidir. Tarafların delil ve beyanlarını yazılı olarak sunmaları gerekir.

Tanıklar da yine tahkikat aşamasında duruşmaya çağrılır ve dinlenilir.

Tüm deliller toplandıktan sonra tahkikat aşamasına son verilir ve sözlü yargılamaya geçilir.

Boşanma Davasında Sözlü Yargılama

Son tahkikat duruşmasında taraflara tahkikatın bittiği ve sözlü yargılama aşamasına geçildiği bildirilir. Mahkeme sözlü yargılama için yeni bir duruşma günü verebileceği gibi, tahkikatın bittiği duruşmada da sözlü yargılamayı yapabilir. Bu aşamada taraflara dava hakkında son beyanları sözlü olarak sorulur. Son beyanlar alındıktan sonra mahkeme kararını açıklar.

Boşanmada Davasında Karar

Tahkikat ve sözlü yargılamanın sona ermesinden sonra mahkeme kararını açıklar. Mahkeme, toplanan delillere göre boşanma davasının kabulü veya reddine karar verebilir. Davanın kabulü veya reddi kararı doğrultusunda tazminat, nafaka ve velayet konuları da karara bağlanır.

Boşanma Davasında Verilen Karara İtiraz

Gerek anlaşmalı gerek çekişmeli boşanma davasında verilen karara karşı tarafların itiraz hakkı bulunur. Karara itiraz etmek isteyen taraf, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde istinaf kanun yoluna başvurmalıdır. Bu süre içerisinde itiraz yoluna başvurmayan taraf istinaf hakkını kaybeder. Taraflardan hiçbiri istinaf yoluna başvurmazsa, bu süre sonunda karar kesinleşir ve nüfusa işlenir.

Eşlerden biri, süresi içerisinde istinaf yoluna başvurursa, dosya mahkemenin bağlı olduğu Bölge Adliye Mahkemesi’ne gönderilir. Bölge Adliye Mahkemesi, boşanma davasında verilen kararı onar veya itirazları haklı bulursa kaldırır. Kararın kaldırılması halinde dosya tekrar ilk derece mahkemesine gönderilir ve BAM kararına göre yeniden inceleme yapılarak karar verilir. Verilen yeni karar için de aynı süreç işler.

İlk derece mahkemesince verilen kararın Bölge Adliye Mahkemesince onanması halinde, tarafların bu sefer temyiz yoluna başvuru hakkı bulunur. Süresi içerisinde temyize başvurulursa boşanma dosyası Yargıtaya gönderilir. Yargıtay da kararı onarsa karar kesinleşir. Kararın bozulması halinde yine dosya ilk derece mahkemesine gönderilir.

Boşanma Kararının Kesinleşmesi

Boşanma kararı, kesinleşmeden hukuki sonuç doğurmaz. Kararın nüfusa işlenmesi için kararın kesinleşmesi şarttır. Boşanma kararının kesinleşmesi iki yolla olur;

• Süresi içerisinde tarafların karara karşı kanun yollarına başvurmaması halinde, bu süre sonunda karar kesinleşir.
• Karara karşı kanun yollarına başvurulup, üst derece mahkemelerince kararın onanması halinde, onama tarihinde karar kesinleşir.

Boşanma İle Birlikte Verilen Tazminat, Nafaka ve Velayet Kararları

Boşanma ile birlikte verilen maddi manevi tazminat, nafaka ve velayet kararlarının icrası için de boşanma kararının kesinleşmesi şarttır. Ancak kararın kesinleşmesine kadar verilen tedbir nafakası ve tedbiren velayet düzenlemesi karar kesinleşinceye kadar uygulanabilir ve kesinleşme beklenmeden icraya konulabilir.

Boşanma Kararı Kesinleşinceye Kadar Eşlerin Sadakat Yükümlülüğü

Boşanma kararı kesinleşinceye kadar eşler boşanmış sayılmaz. Bu nedenle birbirlerine karşı sadakat yükümlülükleri devam eder. Boşanma davası sürerken veya verilen karar kesinleşmeden eşlerden biri sadakatsiz davranırsa, diğer eş aldatma nedeniyle yeni bir boşanma davası açabilir. Açılan yeni dava, önceki dava ile birleştirilerek görülür.

Avukatsız Boşanma Davası Takibi

Çekişmeli bir boşanma davasının avukatsız takibi, büyük hak kayıplarına yol açar. Boşanma davasının her aşamasında yapılması gereken işlemler, sıkı usul kurallarına bağlıdır. Davada haklı olmak veya karşı tarafın kusurlu olması tek başına davanın kazanılmasını sağlamaz. Bu nedenle boşanma davalarında avukat desteği almak şarttır.

Mersin boşanma ve aile avukatı olarak hizmet veren avukatlık büromuza iletişim kanallarımız üzerinden ulaşabilirsiniz.