Akıl Hastalığı Nedeniyle Boşanma Davası

Akıl hastalığı nedeni ile boşanma Medeni Kanun165. maddesi ile düzenlenmiştir. Kanun,  eşlerden birisi akıl hastası ise, diğer tarafa bu nedenle boşanma davası açma hakkı tanımaktadır.

İçerik:
Akıl Hastalığı Nedeniyle Boşanmanın Şartları
Evliliğin Butlanı
Akıl Hastalığı Nedeniyle Boşanma Sonucunda Tazminat ve Nafaka

Akıl Hastalığı Nedeniyle Boşanmanın Şartları

Akıl hastalığı nedenine dayalı boşanma davası açabilmek için;

• hastalık nedeniyle ortak hayat diğer eş için çekilmez hale gelmeli ve
• hastalığın geçmesine olanak bulunmamalı,
• hastalığın kalıcı olduğu resmi sağlık kurulu raporuyla tespit edilmelidir.

Akıl hastalığı nedeni ile boşanma davası açma hakkı, akıl hastası olan eşe değil, diğer tarafa tanınmıştır. Bu nedene dayalı boşanma davası açılabilmesi için akıl hastalığının tedavisinin mümkün olmaması gerekir. Yani tedavi edilebilir bir psikolojik rahatsızlık, akıl hastalığı nedenine dayalı boşanma davası açmaya elvermez. Geçici akıl hastalığı yine de diğer eş için ortak yaşamı çekilmez kılıyorsa, ancak evlilik birliğinin temelden sarsılması nedeniyle boşanma davası açılabilir.

Ancak burada dikkat edilmesi gereken önemli bir konu; kalıcı bir akıl hastalığının varlığı halinde, evlilik birliğinin temelden sarsılması nedeniyle boşanma davası kabul edilmez. Çünkü evlilik birliğini sarsan davranışlar akıl hastası eş tarafından iradi bir şekilde gerçekleştirilmediğinden, ona kusur atfedilemez. Oysa evlilik birliğinin temelden sarsılması (şiddetli geçimsizlik) kusura dayanan bir boşanma nedenidir. Yargıtay’ın bu yönde bir çok kararı mevcuttur.

Şiddetli geçimsizlikten açılan boşanma davasında ancak iradi davranışlar boşanma sebebi olur. Davalı kadının akıl hastalığının kronik vasıf kazandığı ve tıbbi şifasının mümkün görülmediği mevcut hastalığı nedeniyle evlilikte kendisine yüklenen görevleri yerine getirmesinin beklenemeyeceği belirlendiğine göre davranışlarının iradi olduğu kabul edilemez. Akıl hastalığına dayalı bir sebeple iradi sebep olan şiddetli geçimsizlikten boşanma davası açılamaz.

(Yargıtay 2 HD, 2003/3064 E, 2003/4349 K, 27.3.2003 T)

“Akıl hastası olan eşin eylemleri iradi olmadığından MY 134/1.(TMK m 166/1)maddesi gereğince boşanmaya karar verilemez.”

(Yargıtay 2 HD 1998/6291 E, 1998/7785 K ve 19.6.1998 T)

Evliliğin Butlanı

Akıl hastalığı, aynı zamanda evliliği geçersiz kılan bir mutlak butlan nedenidir. Ancak buna dayanarak evliliğin iptalini talep edebilmek için evlilik akdinin yapılması sırasında akıl hastalığının mevcut olması gerekir. Evlenme sırasında temyiz kudretini ortadan kaldıran bir akıl hastalığının olması, evlilik akdinin geçerlilik şartlarından birisinin mevcut olmadığını gösterir. Bu da evlilik akdini geçersiz kılar.

Evlilik birliğinin kurulması sırasında mevcut olmayıp sonradan ortaya çıkan akıl hastalığı evliliğin iptali değil, ancak boşanma nedeni olabilir.

Akıl Hastalığı Nedeniyle Boşanma Sonucunda Tazminat ve Nafaka

Akıl hastalığı temyiz kudretini ortadan kaldıran bir durumdur. Akıl hastalığına tutulan kişinin davranışları iradi olmadığından, bu davranışlar nedeniyle kendisine kusur yüklenemez.

Medeni Kanunun boşanma durumunda maddi ve manevi tazminatı düzenleyen 174. maddesi uyarınca, boşanmada tazminat talep edebilmek için diğer eşin daha ağır kusurlu olması gerekir. Akıl hastası eşe kusur yüklenemeyeceğinden, akıl hastalığına dayalı boşanma davalarında maddi ve manevi tazminata hükmedilmesi mümkün değildir.

Nafakayı düzenleyen MK. 175. maddesinde ise, nafaka yükümlüsünün kusurunun aranmayacağı açıkça belirtilmiştir. Nafakaya hükmedilebilmesi için;

• Boşanma ile birlikte yoksulluk durumuna düşecek olmak ve
• Karşı taraftan daha ağır kusurunun bulunmaması gerekir.

Nafaka yükümlüsünün kusuru aranmadığına göre, diğer koşulların varlığı halinde akıl hastalığı nedeniyle boşanma sonucunda yoksulluk nafakasına hükmedilebilir.

Reşit olmayan müşterek çocuğun ihtiyaçları için iştirak nafakasında ise iki tarafın da kusuru aranmaz. İştirak nafakasında amaç ve kriter çocuğun ihtiyaçlarının karşılanmasıdır. Bu nedenle müşterek çocuk varsa, akıl hastalığı nedeniyle boşanma sonucunda iştirak nafakasına hükmedilir.

Aile hukuku davalarında bilgi ve Mersin anlaşmalı boşanma ve çekişmeli boşanma avukatı hukuki desteği için hukuk ofisimize ulaşabilirsiniz.

Anlaşmalı boşanma avukatı yardımı, boşanma protokolü ve dava süreciyle ilgili ayrıntılı bilgi için Anlaşmalı Boşanma başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.

Mersin uzman avukat çalışma alanlarımıza buradan ulaşabilirsiniz.